De in deze vierde editie gepresenteerde scenario’s voorspellen een verbetering van de gezondheidssituatie en een hervatting van de activiteiten, uiterlijk in het najaar. Zodra de economische activiteit aantrekt, de verschillende steunmaatregelen van de overheid worden stopgezet en de economische en gezondheidsvooruitzichten verbeteren, zouden mensen die op dat ogenblik werkloos zijn of hun baan verliezen, zich geleidelijk aan bij Actiris komen inschrijven. Eind december 2021 zouden er tussen 96.000 en 100.200 Brusselse NWWZ (niet werkende werkzoekenden) worden bereikt. Indien de toename tegen eind 2021 ‘beperkt’ blijft, wordt gevreesd dat het leeuwendeel van de toename van het aantal NWWZ pas in 2022 zal plaatsvinden. Verwacht wordt immers dat het banenverlies met enige vertraging zou intreden en dat de daling van het aantal NWWZ dat uit de werkloosheid komt, de Brusselse werkloosheid zal doen toenemen.

Een belangrijke vaststelling is dat tijdens perioden van strengere maatregelen, zoals lockdown of semi-lockdown, minder werkzoekenden zich inschrijven bij Actiris. Daar zijn tal van redenen voor: weinig vooruitzichten op werk in een vertragende economie, bepaalde sectoren die volledig stil liggen (horeca, contactberoepen, evenementen, enz.), ontmoediging bij het zoeken naar werk, geen recht op uitkeringen, kinderopvang, de digitale kloof of gebrek aan kennis van een van de landstalen, enz. Het is in dit perspectief dat het begrip ‘werkloosheidshalo’ moet worden begrepen. Deze laatste bestaat uit mensen zonder baan die niet als werklozen worden beschouwd in de zin van het IAB (IAB-werklozen zijn alle mensen die geen werk hebben, actief op zoek zijn naar werk én beschikbaar zijn om binnen de twee weken te beginnen werken). Het gaat hier over een deel van de bevolking dat, ondanks het feit dat het zich niet in de werkloosheid bevindt, staat te popelen om een baan te vinden. De situatie van deze mensen kan in drie verschillende categorieën worden ingedeeld: onbeschikbaarheid, niet-zoekend en onderbezetting. In 2019 bedroeg de werkloosheidshalo 11,2% van de Brusselse beroepsbevolking. Het nog gemeten effect op de werkloosheid, dat zeker voor een groot deel door de steunmaatregelen is opgevangen, zou derhalve ook gedeeltelijk kunnen worden verklaard door de werkloosheidshalo.

Wat betreft de stijging van het aantal niet werkende werkzoekenden in het Brussels Gewest leren we uit deze analyse:

Scenario 1 (geleidelijke hervatting van de economische activiteiten vanaf de zomer van 2021): stijging met ongeveer 5.500 NWWZ tussen december 2020 en december 2021, waarvan ongeveer 600 NWWZ in de eerste helft van 2021, en 4.900 NWWZ in de tweede helft van 2021, op basis van de Economische vooruitzichten 2021-2026 van het Federaal Planbureau-FPB (februari 2021) en de berekeningen van view.brussels. Scenario 2 (geleidelijke hervatting van de economische activiteiten vanaf najaar 2021): stijging met ongeveer 9.600 NWWZ tussen december 2020 en december 2021, inclusief een daling van ongeveer 1.800 eenheden in de eerste helft van 2021, maar een aanzienlijke stijging van 11.400 NWWZ in de tweede helft van 2021, op basis van de Economische vooruitzichten van de NBB (december 2020) en de berekeningen van view.brussels.

Op 21 januari 2021 kondigde het Brussels Gewest een nieuwe steunregeling (variabele premies) aan ten belope van 74 miljoen euro naar rato van het aantal banen en het omzetverlies in de sectoren die het zwaarst getroffen zijn door de coronacrisis, namelijk de horeca en een deel van hun toeleveranciers, toeristische accommodatie en bedrijven die actief zijn in evenementen, cultuur, toerisme en discotheken. In maart 2021 heeft de Brusselse regering dan in haar nieuwe besluit over de zogenaamde Tetra-premies het budget met 37 miljoen euro verhoogd tot een totaal van 111 miljoen euro. Tot en met 25 maart 2021 biedt het Brussels Gewest onder bepaalde voorwaarden ook een Covid-premie aan bepaalde zogenaamde ‘niet-essentiële’ sectoren die op 2 november 2020 moesten sluiten wegens de coronacrisis.

De volledige analyse van Actiris kan u hier vinden.