Nieuws uit de sector

Goed nieuws voor anderstalige analfabeten die Belg willen worden

Ligo Brusselleer

In een Koninklijk Besluit werd bepaald dat enkel een mondeling A2 niveau voldoende is voor alfa cursisten om de Belgische nationaliteit te verwerven. Hiermee komt een einde aan de discriminatie tegen alfacursisten om de Belgische Nationaliteit te verwerven.

Om Belg te worden moet je aan taalvoorwaarden voldoen. Je moet één van de landstalen beheersen op niveau A2; je mag zelf kiezen of dat Nederlands, Frans of Duits is. Voor het Nederlands is dat een niveau A2 in het Vlaamse Volwassenonderwijs richtgraad 1.2. In Vlaanderen en Brussel kunnen anderstalige analfabeten bij Ligo, de centra voor basiseducatie, een opleiding NT2 alfa (Nederlands alfabetisering voor anderstaligen) volgen. Hier is echter het hoogst te behalen niveau Mondeling richtgraad 1.2 en Schriftelijk Richtgraad 1.1. Dit is zo bepaald door Onderwijs Vlaanderen omdat uit de praktijk blijkt dat het heel moeilijk is voor alfacursisten om schriftelijk een hoger niveau te behalen.

Het toekennen van de nationaliteit is echter een federale materie, en daar hanteerde men het Europees referentiekader (ERK) voor taalvereisten, zonder enige uitzondering, dus zonder rekening te houden met een ongelijke startpositie voor anderstalige analfabeten. Het ERK neemt de ‘doorsnee’ hoog- of middelgeletterde lerende als norm. In het ERK is er nergens spraken van het aanleren van basisvaardigheden, deze worden geacht al aanwezig te zijn.

De Ligo centra ijveren al jaren voor een oplossing. Een eerste doorbraak kwam er vorig jaar, toen het Grondwettelijk Hof oordeelde dat analfabeten onrechtvaardig behandeld werden en dat zij recht hebben op een uitzondering. Het Grondwettelijk Hof oordeelde dat er voor analfabete anderstaligen een uitzondering moet bestaan op de voorwaarde om ook het schriftelijk A2 niveau te bewijzen, omdat dit in strijd is met artikels 10 en 11 van de Grondwet. Deze artikels waarborgen het gelijkheidsbeginsel, dat categorieën van personen die zich in verschillende situaties bevinden ten aanzien van een maatregel, in dit geval al dan niet analfabeet zijn, niet op gelijke wijze mogen behandeld worden. Dat wil zeggen dat voor analfabete vreemdelingen een uitzondering moet bestaan op de voorwaarde om ook het schriftelijk niveau A2 te bewijzen.

Deze ongrondwettigheid werd nu rechtgezet in het Koninklijk Besluit van 27 maart 2024. Voor meer informatie, ga naar hier en hier op de website van Vreemdelingenrecht en Internationaal Familierecht van Vlaanderen.